NEUROCHIRURG BIEDT EPILEPSIEPATIËNT NIEUWE HOOP
Bron: BN De Stem / ANP MediaWatch
Er is nieuwe hoop voor patiënten die kampen met zware epilepsie-aanvallen. De Enschedese neurochirurg Kuan Kho brengt twee elektroden diep in de hersenen in. Ze zijn verbonden met een apparaatje dat niet alleen de hersenen stimuleert, maar ook de activiteit meet. Dat is een landelijke primeur. „Ik heb goede hoop”, zegt Kho.
Het ziekenhuis Medisch Spectrum Twente beschouwt dit als een belangrijke stap in de behandeling van patiënten met zeer hardnekkige epilepsie. De ingebrachte elektroden moeten niet alleen het aantal aanvallen met meer dan de helft terugdringen, maar ook de hersenactiviteit meten.
Neurochirurg Kuan Kho, die deze operatie in korte tijd inmiddels bij drie patiënten heeft uitgevoerd, spreekt van een primeur voor Nederland. De meetgegevens worden samen met de Universiteit Twente en de Stichting Epilepsie Instellingen Nederland (SEIN) in Zwolle geanalyseerd. Het moet er in de toekomst toe leiden dat in het lichaam gedragen apparatuur precies op het juiste moment impulsen afgeeft waarmee een epileptische aanval de kop wordt ingedrukt.
„Als we nu continu hersenactiviteit kunnen gaan meten, is dat een belangrijke wetenschappelijke stap. De onderzoeken lopen al decennialang, maar met elektroden óp het hoofd. Nu kunnen we meten met steeds kleinere elektroden ín het hoofd”, aldus Kuan Kho.
30.000 euro
In Nederland is deze zogenoemde deep brain stimulation (DBS) sinds 2010 sporadisch uitgevoerd bij epilepsiepatiënten die ten einde raad zijn. Dat gebeurde enkel in de ziekenhuizen MST, UMC Maastricht en Amsterdam UMC. De kosten ervan zijn zo’n 30.000 euro. Sinds dit jaar wordt de operatie vergoed en is het een reguliere ingreep geworden. Tot dan gebeurde het in het kader van onderzoek.
De derde patiënt, een twintiger die afgelopen donderdag de behandeling onderging, lijdt al jaren ernstig onder de vallende ziekte. Medicijnen hebben niet geholpen en evenmin het tot twee keer toe verwijderen van delen van de hersenen die verantwoordelijk worden gehouden voor de aanvallen. Het elektrisch stimuleren van de nervus vagus - een hersenzenuw - bood ook geen soelaas. Alleen de diepe hersenstimulatie bleef nog over. „De patiënt heeft een gezin en wil verder. We moeten de epilepsie onder controle zien te krijgen”, zegt Kho.
Route
Als neurochirurg Kuan Kho met zijn team aan het extreme precisiewerk begint, heeft hij in gedachten de operatie al helemaal doorlopen. Op basis van scans heeft hij de route bepaald naar de diep gelegen hersenkern. Hij heeft voor zich gezien hoe hij de bloedvaten moet ontwijken terwijl hij de draadjes verder naar binnen brengt. Nu gebeurt het echt. De patiënt is onder narcose en ligt helemaal afgedekt op de operatietafel. Het hoofd van de patiënt zit in een klem, de posities voor twee openingen zijn bepaald en Kho zet met een stift een punt. De patiënt heeft toestemming gegeven voor het fotograferen en filmen van de operatie, maar wil anoniem blijven.
Hersengeluid
Twee medewerkers van Medtronic uit Eindhoven zijn bij de operatie aanwezig en volgen de verrichtingen op computers. Dit bedrijf levert het nieuwe apparaatje - een soort pacemaker - dat niet alleen met elektrisch pulsen de aanvallen probeert te controleren, maar dat nu ook hersensignalen meet. Ze volgen tijdens het inbrengen van de elektroden de hersenactiviteit op schermen, maar ook via geluiden. Hun computers zetten signalen van hersencellen om in geluid, waardoor Kho en zijn team aan de hand van het geluid exact kunnen horen of hij bij de juiste hersencellen uitkomt. Ze draaien aan een volumeknop zodat iedereen kan meeluisteren. Op een gegeven moment stopt Kho. „Het is zo goed. Als ‘beter’ een gevaar wordt voor ‘goed’, moet je stoppen”, zegt hij. De ingreep in het hoofd is klaar. Nu moet de stimulator nog onder de huid worden gebracht, net als de verbindingsdraden.
Meer meten
Een dag later vertelt Kuan Kho dat de operatie volgens plan is verlopen en dat de patiënt het goed maakt. De komende dagen moeten uitwijzen of het gehoopte effect ook optreedt. Hij zegt dat de vraag of we epilepsie ooit helemaal onder controle zullen hebben, moeilijk te beantwoorden is. Het hangt af van ontwikkelingen op gebied van medicijnen, operatietechnieken en stimulatietechnieken zoals DBS. „We moeten daarvoor de epilepsie en het epileptisch brein nog meer gaan begrijpen. Als we nu continu hersenactiviteit kunnen gaan meten, is dat een belangrijke wetenschappelijke stap. De onderzoeken lopen al decennialang, maar met elektroden óp het hoofd. Nu kunnen we meten met steeds kleinere elektroden ín het hoofd. Epilepsie is geen gemakkelijke ziekte, zeker niet voor de patiënt”.
Timing
Kho zegt dat er hopelijk over enkele jaren veel veel meer data zijn die door internationale studies, waarbij MST en Technische Geneeskunde van de Universiteit Twente betrokken zijn, het inzicht zullen hebben vergroot. Hij hoopt dat het ertoe leidt dat voor 2030 de mogelijkheid bestaat van een zogenoemde closed loop-stimulatie. Hierbij signaleert het apparaat zelf dat er een aanval komt en kan dan op precies het juiste moment ingrijpen. De huidige apparaatjes moeten nog steeds door de artsen worden geprogrammeerd op basis van de klachten en symptomen die de patiënt zelf vertelt.
► K.H. (Kuan) Kho | Passie Voor Zorg:
DEEL DIT ARTIKEL VIA SOCIAL MEDIA:
|