Wat verwachten we van zorgbestuurders en interne toezichthouders op het gebied van kwaliteit, veiligheid, toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg? Het aangescherpte kader Goed Bestuur van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) biedt handvatten aan zorginstellingen.

Goed bestuur is een belangrijke voorwaarde om goede zorg te kunnen bieden aan patiënten en cliënten. Daarom hebben de toezichthouders in 2016 samen het kader Goed Bestuur uitgebracht. De afgelopen vier jaar zagen zij de effecten van goed georganiseerd bestuur en intern toezicht bij zorgaanbieders.

De meeste zorgorganisaties nemen hun verantwoordelijkheid en willen verbeteren en professionaliseren. NZa en IGJ willen hen hierbij faciliteren en stimuleren. Zij bieden interne toezichthouders handvatten om zich te spiegelen en zich te blijven ontwikkelen. Deze handvatten zijn gebaseerd op adviezen, veldnormen en wetgeving, zoals de Governancecode zorg en de Wkkgz.

Rol raad van toezicht

Een goed bestuur organiseert inspraak, tegenspraak en samenspraak met onder meer ondernemingsraad, cliëntenraad en raad van toezicht. Dit komt ten goede aan de zorg voor patiënten en cliënten. Van raden van toezicht verwachten IGJ en NZa dat zij de maatschappelijke doelstelling van de zorgorganisatie en de positie van de patiënt of cliënt centraal stellen. De raad van toezicht zorgt voor een evenwichtige belangenafweging en kijkt daarbij ook over de grenzen van de eigen organisatie heen.

Belangrijkste aanpassingen kader Goed Bestuur

In het vernieuwde kader zijn de verantwoordelijkheden voor de raad van toezicht aangescherpt en verder verdiept. In het onderdeel over de raad van toezicht hebben IGJ en NZa zes thema’s benoemd. De basis hiervoor is gelegd tijdens een bijeenkomst over intern toezicht die IGJ en NZa samen met NVTZ en NVZD georganiseerd hebben. Deze thema’s in het kader zijn:

1. De raad van toezicht investeert in een eigen toezichtvisie en formuleert doelstellingen en acties.

2. De raad van toezicht ziet toe op beheersing van risico’s met aandacht voor gedrag en cultuur.

3. De raad van toezicht dient ook het maatschappelijk belang over de grenzen van de eigen organisatie.

4. De raad van toezicht zorgt voor zijn eigen diversiteit en vakmanschap.

5. De raad van toezicht borgt onafhankelijkheid en voorkomt vermenging van belangen.

6. De raad van toezicht ziet toe op transparante en afgewogen besluitvorming en zorgt voor openbare verantwoording.

Kader Goed Bestuur

In het kader Goed Bestuur leggen beide externe toezichthouders uit wat ze verstaan onder goed bestuur, wat hun taken op dat gebied zijn en wat zij doen om goed bestuur te bevorderen. Het kader maakt duidelijk op welke onderwerpen, waarden en normen de NZa en de IGJ de nadruk leggen in hun toezicht.