Schaamte maakt vicieuze cirkel van armoede en schulden.
Bron: BinnenlandsBestuur/Sjoerd Willen.
Wie weinig te besteden heeft of in de schulden zit, gaat door schaamte gedrag vertonen waardoor de armoede in stand blijft en zelfs erger wordt. Dat concludeert sociaal psycholoog Arnoud Plantinga (Universiteit Tilburg) in zijn dissertatie.
Volgens Plantinga schaamt één op de zeven Nederlanders zich voor zijn of haar financiële situatie. Uit zijn promotieonderzoek blijkt dat twee verstrekkende gevolgen te hebben voor het gedrag van mensen met een laag inkomen. Het eerste daarvan is dat mensen die zich schamen voor een laag inkomen, in een vicieuze cirkel terechtkomen doordat zij zich terugtrekken uit het sociale leven. Schaamte leidt tot eenzaamheid en minder sociale contacten. Verslechtering van de financiële situatie leidt weer tot minder sociale contacten in het jaar daarop, hetgeen op zijn beurt ook weer tot een slechtere financiële situatie leidt.
Meer interesse in status.
Ook zijn mensen die geldgebrek ervaren meer geïnteresseerd in het doen van statusverhogende aankopen. Hoewel eerder onderzoek voorspelde dat mensen met weinig geld meer dan gemiddeld nadenken over een uitgave, blijkt uit Plantinga’s onderzoek dat zij echter - net als de rijken – juist mínder bezig zijn met de zogeheten opportuniteitskosten (‘waar kan ik dit geld anders aan uitgeven?’). Volgens Plantinga is er veel aandacht voor de manier waarop armoede en schulden het gedrag en het gevoel beïnvloeden maar zijn de emotionele effecten vooralsnog onderbelicht. Bewijs over het verband tussen geldgebrek en schaamte was volgens Plantinga tot nu toe hoofdzakelijk anekdotisch.
17 procent houdt problemen het liefst geheim.
Onderdeel van de studie is een onderzoek onder gebruikers van de meedoen-regeling van de gemeente Tilburg. Ongeveer 29 procent van de inwoners die gebruik maken van de regeling zegt zich te schamen voor zijn of haar financiële situatie. Ongeveer 42 procent geeft toe zich slecht te voelen als gevolg van het ervaren geldgebrek. Bijna 17 procent geeft aan zijn of haar geldproblemen het liefst geheim te houden voor anderen. ‘Omdat ik maar 51 respondenten uit deze groep heb kunnen bevragen, kun je geen ál te sterke conclusies verbinden aan de uitkomsten’ legt Plantinga uit aan Binnenlands Bestuur. ‘Wat wél veelzeggend is, is dat ik aanvankelijk ook mensen uit de doelgroep die geen gebruik maken van de meedoen-regeling wilde enquêteren en dat dit niet lukte omdat deze doelgroep blijkbaar erg lastig te bereiken is.’
Waak voor vereenzaming.
Plantinga geeft desgevraagd vier beleidsaanbevelingen voor gemeenten: ‘Zij moeten actief de boer op met hun inkomensondersteuning en minimaregelingen omdat mensen met geldproblemen dus vaak geneigd zijn zich terug te trekken. Ook is het bij deze groep vanwege het risico op vereenzaming dus extra belangrijk om te waken voor vermindering van de sociale contacten. Daardoor houdt de armoede zich dus in stand. Vanwege de schaamte, is het naar verwachting een goed idee om de eerste hulpcontacten op anonieme wijze mogelijk te maken. Tot slot vind ik het gebruik van positieve rolmodellen heel interessant. De gemeente Amstelveen heeft op haar youtube-kanaal filmpjes over een minimagezin en de manieren waarop dat gezin rondkomt. Dat vind ik een mooi voorbeeld van een manier waarop schaamte over een krappe portemonnee kan worden weggenomen.’
► Op de bank met ... Een interview over armoede en schulden:
Meer nieuws vandaag:
Afgelopen week:
- Vrijdag 22 februari 2019
- VANDAAG IN ONS NIEUWS:
- In 2030 heeft een op de zeven Nederlanders het aan zijn of haar hart.
- Huawei breidt gebarentaal-app StorySign uit.
- Minister De Jonge stopt gerommel met zorggeld in doofpot.
- Onderwijs en zorg sluiten onvoldoende aan.
- Woning toegankelijk maar pad ernaartoe niet.
- Griepepidemie heerst nog altijd, na 10 weken nog niet voorbij.
- Ransomware versleutelt data 15.000 patiënten ziekenhuis.
- Micro-organismen hebben directe invloed op suikerstofwisseling.
- Illegale beoordeling arbeidsongeschikten vanwege tekort aan verzekeringsartsen.
- Onveilige sleutelkastjes nog steeds niet uitgebannen.
- Minister Volksgezondheid wil 16 miljoen voor dementieonderzoek.
- Geld voor medisch specialisten blijft op de plank liggen.
- Pak knelpunten zorg en onderwijs aan.
- Trage procedures CBR: Vraag rijbewijsverlenging tijdig aan.
- Doof en veiligheid in het verkeer.
- Tijd-Lijn App verkort ervaren wachttijd van patiënten.
- Partijen Preventieakkoord Overgewicht aan tafel met Nierstichting.
- Meedenken over activiteiten Schisis Nederland.
- Opendataplatform in lucht voor zowel zorg als retail.
- St Jansdal blij met motie voor slimme zorg thuis.
- Tweede Kamer en gemeenteraad willen opheldering over onveilige zorg in regio Arnhem.
- Samantha (2) is doof en daarom leert heel de straat gebarentaal.
- HN-INFOpunt: Wat is salmonella en hoe voorkom je besmetting?
- Onze Lachafsluiting.
- donderdag 21 februari 2019
- Woensdag 20 februari 2019
- VANDAAG IN ONS NIEUWS:
- Nederland heeft antibioticaresistentie onder controle.
- St. Antonius Ziekenhuis start met gebruik van nieuwe hartlongmachine.
- Mooi voorjaarsweer is een walhalla voor hooikoortspollen.
- Verstandelijke beperking en stemmen, hoe zit het?
- NZa: zet e-health in voor juiste zorg op de juiste plek.
- Injectie tegen veroudering onvoldoende bewezen.
- Is er een relatie tussen voeding, alcohol en jicht?
- Hulp aan kwetsbare jongvolwassenen sluit nog te weinig aan.
- Overheid doet onvoldoende tegen fijnstof.
- Bezoek Visio in Week van Zorg en Welzijn.
- Medische apparatuur failliete IJsselmeerziekenhuizen onder de hamer.
- Meer inschrijvingen verpleegkundigen in BIG-register.
- Excuus van obesitaspatiënten? ‘Aanleg om dik te worden ís geen fabel’.
- Kindenonderzoek.nl helpt bij deelname aan onderzoek.
- ABN AMRO wordt partner van Alliantie Nederland Rookvrij.
- Niet Haagse plannen, maar kennis en gedrevenheid bepalen succes arbeidsbemiddeling.
- Genetische volumeknoppen beïnvloeden auto-immuunziekten.
- Meer geld naar volksgezondheid en sociale bescherming.
- Vergelijkingssites in de zorg: In 4 stappen reviews verzamelen.
- Overheid veel meer kwijt aan zorg en AOW.
- Rotterdam wil onnodig papierwerk in zorg schrappen.
- Scholieren-cocktails in opmars: alcoholvrije cocktails voor jongeren.
- HN-INFOpunt: Ik ben (toch) ongelijk behandeld, wat nu?
- Onze Lachafsluiting.
- Dinsdag 19 februari 2019
- VANDAAG IN ONS NIEUWS:
- Klachten over onduidelijkheid eigen bijdrage Wmo.
- Patiënten in actie tegen 'pillenchaos'.
- Gespecialiseerde poli voor lage rugpijn bewezen succesvol.
- Wetenschappers starten onderzoek naar het meten van alcoholgebruik via nagels en haar.
- Over dertig jaar hoort mediteren gewoon bij een gezonde leefstijl.
- Input van huisartsen gevraagd voor monitoring hoofdlijnenakkoord.
- Toegang tot Wet langdurige zorg ook voor mensen met een psychische stoornis.
- Logo Digi-wijs en de toekomst voor mensen met een visuele beperking.
- SGP: niet drammen op medisch-ethisch vlak.
- Patiënt vangt te vaak bot bij de apotheek.
- Aanzienlijke groei aantal medewerkers VVT.
- Kom je van wagenziekte af met een bril van 99 euro?
- Blijft de huisarts de huisarts?
- Erkenning doofblindheid als unieke aandoening.
- Zorgrobot helpt patiënt via ‘sociaal contact’.
- Opinie: Bij ongewenste intimiteiten in de zorg past geen mildheid.
- Column: Een rustig spoedkwartiertje is zinnige zorg.
- Google komt met app voor slechthorenden en doven.
- Rigide kaders belemmeren kwaliteitsverbeteringen verpleeghuiszorg.
- Aan de slag met onafhankelijke cliëntondersteuning!
- Amoxicilline meest gebruikt onder kinderen tot 10 jaar.
- Hoe zorg je dat je genoeg groente binnenkrijgt?
- HN-INFOpunt: Wordt mijn loophulpmiddel nog vergoed door de zorgverzekering?
- Onze Lachafsluiting.
- Maandag 18 februari 2019
- VANDAAG IN ONS NIEUWS:
- 18.000 tieners zien af van prik, ook al vielen er al tientallen doden.
- Amsterdams ziekenhuis gaf veel te ruime toegang tot digitale patiëntendossiers.
- Vandaag gesprek in de Tweede Kamer over Zorg op de Juiste Plek.
- Europa moet zelf meer grondstoffen produceren voor medicijnen.
- Gezocht: Jongeren met tinnitus.
- Mooi Vlaams voorbeeld: het breed onthaal.
- ACM onderzoekt of kwetsbare zzp'ers prijsafspraken mogen maken.
- Meer zekerheid voor mensen met levenslange psychische problemen.
- Plannen van de minister voor ouderinitiatieven.
- Tieners vrijgesproken van stelselmatige verkrachting vrouw met beperking.
- Elektrisch poetsen of met de hand: wat is beter?
- Doofblinde cliënten buiten comfortzone tijdens Circuskunst.
- Meer aandacht voor uitvoering nodig bij banenafspraak.
- Tekort aan enige behandeling tegen soa gonorroe.
- Visio officieel partner voor Blind voor 1 dag.
- Aantal leerplichtigen dat langdurig thuis zit opnieuw gestegen.
- Hoe maak je een gezonde schoollunch?
- National Theatre in Londen biedt voorstellingen met ondertitelingsbril.
- Collectieve claim vanwege ernstige bijwerkingen antidepressivum Seroxat.
- Soepelere regels voor bloeddonatie homo's per juli.
- Kabinet verzaakt bij regelen klachtrecht VN-verdrag.
- Denk op tijd na over wensen rond het levenseinde.
- HN-INFOpunt: Wat zijn meningokokken en hoe gevaarlijk zijn ze?
- Onze Lachafsluiting.