CORONA GAAT GEMEENTEN 1,5 TOT 2,8 MILJARD EURO KOSTEN
Bron: BinnenlandsBestuur | Alexander Leeuw
In het gunstigste scenario zal de coronacrisis gemeenten in 2020 minimaal 1,48 miljard euro kosten – in het ongunstigste scenario kunnen de kosten oplopen tot 2,77 miljard euro. Dat blijkt uit een onderzoek van adviesbureau Andersson Elffers Felix (AEF) onder honderd gemeenten. De grootste effecten van de crisis zijn extra bijstand, minder parkeerinkomsten en minder toeristenbelasting.
Er zijn al veel kosten gemaakt, maar de meeste moeten nog komen. AEF, dat het onderzoek uitvoerde in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), raamt in het gunstigste scenario de extra kosten die dit jaar vanwege de crisis gemaakt worden op 1,48 miljard tot 1,83 miljard euro. In dit scenario komt er geen tweede golf van besmettingen in Nederland.
Ongunstigste scenario
In het ongunstigste scenario, waarin de tweede golf van besmettingen wél komt, raamt AEF de meerkosten op 2,26 miljard tot 2,77 miljard euro. AEF-onderzoeker en partner Jasper Sterrenburg benadrukt dat het onderzoek een momentopname is en vooral dient om eerste schattingen van de financiële gevolgen voor gemeenten te geven. ‘Het is vooral de bedoeling dat dit soort onderzoeken zich herhaalt omdat de corona-gerelateerde kosten zich moeilijk laten voorspellen.’
Verschillen tussen gemeenten
De coronacrisis treft alle gemeenten, maar er zijn volgens Sterrenburg wel onderlinge verschillen te zien. ‘Vooral toeristische gemeenten ondervinden grote financiële effecten omdat zij veel inkomsten uit toeristenbelasting, precariobelasting en vaak ook parkeren mislopen. De invloed van toerisme is belangrijker dan de omvang van de gemeente. Zowel grote als kleine gemeenten ervaren echter grote financiële effecten.’
In het najaar
En gemeenten verwachten dat de extra uitgaven voor de (bijzondere) bijstand de grootste kostenpost zal zijn. In het onderzoek keek AEF naar de daadwerkelijke uitgaven, oftewel de realisatie, tot en met mei dit jaar en naar de verwachtingen voor de rest van het jaar. Momenteel kunnen gemeenten de stijging van het aantal bijstandsaanvragen nog wel opvangen met het huidige personeel, maar omdat de meeste inwoners pas in het najaar in aanmerking komen voor een bijstandsuitkering, verwachten gemeenten dan extra personeel in te moeten huren om de aanvragen te verwerken.
Laatste zetje
In het worstscasescenario, bij een tweede golf, zal het beroep op de bijstand naar verwachting flink stijgen. In het rapport staat: ‘Een tweede golf zal naar verwachting een groot aantal bedrijven die in het voorjaar het hoofd net boven water heeft kunnen houden het laatste zetje kunnen geven dat er voor zorgt dat er nogmaals serieus bezuinigd moet worden, of dat het bedrijf failliet gaat.’ Vermoedelijk zijn de effecten hiervan ook na 2020 nog voelbaar.