ONDERWIJSRAAD SCHETST ROUTE NAAR INCLUSIEF ONDERWIJS
Bron: Ieder(in)
Het VN-verdrag Handicap schrijft voor dat het onderwijs inclusief moet worden. De Onderwijsraad heeft nu een advies uitgebracht aan minister Slob, van basis- en voortgezet onderwijs, hoe dit op de langere termijn kan worden gerealiseerd. Het advies wordt door Ieder(in) verwelkomd als een waardevolle bijdrage aan de beweging richting inclusief onderwijs die op gang begint te komen.
In het rapport ‘Steeds inclusiever’ schetst de Onderwijsraad eerst wat er volgens haar onder inclusief onderwijs moet worden verstaan. Het gaat om een combinatie van drie elementen: leerlingen met een beperking krijgen de benodigde ondersteuning om naar school te kunnen, hun school is dichtbij huis en leerlingen volgen onderwijs samen met leerlingen zonder een beperking.
Welkom voelen
Om inclusief onderwijs te realiseren is er daarnaast ook ondersteuning en toerusting nodig van medeleerlingen, docenten, schoolleiders en ouders. Dat draagt eraan bij, schrijft de raad, dat leerlingen met een beperking zich welkom voelen er zeker van kunnen zijn dat de school of opleiding de hele leerperiode voor hen klaarstaat.
Verschil met passend onderwijs
Inclusief onderwijs is dus iets anders dan het huidige passend onderwijs. Bij inclusief onderwijs staan uiteindelijk alle scholen klaar voor leerlingen met een beperking en ze bieden allemaal op zijn minst lichte ondersteuning. Bij passend onderwijs varieert dat per school. Verder zijn thuisnabij – naar school gaan in de buurt – en gezamenlijk onderwijs onlosmakelijk met inclusief onderwijs verbonden. Voor het passend onderwijs zijn ‘thuisnabij’ en ‘gezamenlijk’ geen expliciet doelen.
De Raad schetst vervolgens wat er moet gebeuren om tot (meer) inclusief onderwijs te komen.
Om ervoor te zorgen dat álle scholen klaarstaan voor leerlingen met een beperking, moet er een landelijke norm worden ontwikkeld voor de lichte ondersteuning in het primair en voortgezet onderwijs. Dat gebeurt door professionals uit de praktijk samen met wetenschappelijke experts. De norm wordt wettelijk vastgelegd en de overheid stimuleert dat de norm, als het mogelijk is, wordt verhoogd. De huidige samenwerkingsverbanden houden ook nog een rol: zij helpen scholen bij het organiseren van zwaardere en complexere ondersteuning.
Speciaal en regulier meer bij elkaar
De raad adviseert schoolbesturen, samenwerkingsverbanden en de overheid om speciaal en regulier dichter bij elkaar te brengen. “Door beide schoolsoorten op één locatie onder te brengen kunnen mengvormen ontstaan en wordt thuisnabij en gezamenlijk onderwijs ook mogelijk voor leerlingen die zwaardere ondersteuning en toerusting nodig hebben. Bovendien kunnen faciliteiten en expertise worden gedeeld.” Om de expertise op scholen verder te vergroten moet inclusief onderwijs nadrukkelijk een plek krijgen in de lesstof van lerarenopleidingen en nascholingsprogramma’s.
Standpunt Ieder(in)
Ieder(in) is blij met het de aandacht van de Onderwijsraad voor inclusief onderwijs en het advies dat is uitgebracht. Wij vinden het heel belangrijk dat alle kinderen dichtbij huis en met elkaar naar school kunnen. Cognitieve ontwikkeling moet voor iedereen hand in hand kunnen gaan met sociale ontwikkeling. Om dat te bereiken is het noodzakelijk dat speciaal en regulier onderwijs naar elkaar toegroeien. Daarnaast zijn we het er helemaal mee eens dat lang wachten niet nodig is. Met de eerste stappen richting inclusief onderwijs kan morgen worden gestart.
Wat we nog missen in het advies van de Onderwijsraad is expliciete aandacht voor keuzevrijheid van ouders en kinderen. Inclusief onderwijs moet niet alleen nabij, maar ook in voldoende variatie en verscheidenheid beschikbaar zijn. Met behulp van een gelijkwaardige betrokkenheid van ouders is het volgens Ieder(in) goed mogelijk om daarvoor werkbare oplossingen te vinden.
Een tweede punt dat meer aandacht kan krijgen is de meerwaarde van inclusief onderwijs voor alle kinderen. Andere manieren van lesgeven, meer oog voor diversiteit en meer mogelijkheden tot maatwerk zijn in onze ogen waardevol voor iedereen op school.
Nu is de minister aan zet
Ieder(in) is blij met het advies van de Onderwijsraad. Wij kijken nu uit naar de visie van de minister op inclusief onderwijs en de voorstellen om deze visie in de praktijk te brengen.