OVER KWALLENBEET PLASSEN IS EEN BROODJE AAP
Bron: NU.nl | ANP MediaWatch
Goed om te weten wanneer je deze zomer een duik in het Noordzeewater wil nemen: zeker bij aflandige wind zijn er veel kwallen voor de Nederlandse kust. Kwallenbeet te pakken? Niet eroverheen plassen en geen zoet water of azijn, zo adviseert dermatoloog Patrick Kemperman.
Zijn kwallenbeten gevaarlijk?
"De kwallen die in de Noordzee voorkomen, veroorzaken over het algemeen geen ernstige klachten. In andere landen, bijvoorbeeld in Spanje en Portugal en verderop in de wereld in tropische wateren, bestaan wel gevaarlijkere soorten. Een van de beruchtste kwallen is het Portugees oorlogsschip, hoewel dat strikt genomen geen kwal is. Die steek kan verlammingsverschijnselen veroorzaken met dodelijke afloop."
U zegt 'steek'. 'Kwallenbeet' is geen goed woord?
"Klopt. Een kwal bijt niet, maar steekt. De stekende delen bevinden zich in de tentakels. Daar zitten gifkliertjes die nematocysten worden genoemd. Bij aanraking met je huid schiet zo'n nematocyste een hol naaldje met gif af die in de huid dringt en het gif daar loslaat. Dat kan zwelling, roodheid, jeuk en pijn veroorzaken."
"In heel enkele gevallen zijn de klachten erger: ademhalingsproblemen, hoofdpijn en overgeven. Maar dat komt eigenlijk alleen voor bij een kwallenallergie en die is heel zeldzaam. Krijg je toch ademhalingsproblemen na een kwallenbeet? Bel dan direct 112."
Is een steek van een kwal te voorkomen?
"Een goede voorbereiding is het halve werk. Check op kwallenradar.nl of en waar veel kwallen zijn. Ga niet in aangespoelde kwallen staan. Ook die kunnen soms nog steken. Draag strandschoenen."
Wat moet je doen als je toch gestoken wordt?
"In de eerste plaats rustig blijven. Zoals gezegd heeft een kwallenbeet bijna nooit ernstige gevolgen. Wrijf niet over de plek. Daarmee komt het gif dieper in de huid terecht en verspreidt het zich. Spoel met heet water, zo heet als je huid kan verdragen, liefst 45 graden gedurende twintig minuten. Daarmee inactiveer je de nematocysten."
"Als je geen toegang hebt tot heet water, kun je de aangedane plek met zeewater spoelen. Gebruik in geen geval zoet water. Dat verergert de klachten."
En azijn?
"Azijn staat inderdaad ook in sommige buitenlandse richtlijnen, niet in de Nederlandse. Bij Noordzeekwallen activeert azijn juist de nematocysten. Bij buitenlandse kwallensoorten, bijvoorbeeld in de Atlantische Oceaan, werkt azijn vaak wel. Lees je voor je op reis gaat dus in over de richtlijnen in het vakantieland."
Je hoort weleens dat je over een kwallensteek heen moet plassen. Klopt dat?
"Dat is inderdaad een veelgehoord advies. Maar het is een fabeltje, een broodje aap. Sterker nog, het zuur in de urine kan de pijn zelfs versterken."
Wat moet je verder nog doen?
"Soms kunnen de nematocysten nog op de huid zitten. Schraap die er zachtjes af, bijvoorbeeld met behulp van een bankpas. Oefen niet te veel druk uit. Daarna kun je een jeukstillende insectenzalf gebruiken. Meestal gaan de klachten vanzelf over. Als ze na één dag niet verminderen maar juist erger worden, neem dan contact op met een huisarts."
Patrick Kemperman is als dermatoloog verbonden aan Amsterdam UMC en Dijklander Ziekenhuis.
► Dringend vakantie-advies: Plas NIET op jezelf bij kwallenbeet!
DEEL DIT ARTIKEL VIA SOCIAL MEDIA:
|